O tym jak mieszkańcy Ostrowa przejęli czołg i przepędzili Niemców

Ostrowskie AK i walka z Niemcami 

Wielkopolanie potwierdzili swoją odwagę i bohaterstwo podczas zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. W czasie II wojny światowej mieszkańcy Ostrowa skutecznie walczyli z bronią w ręku przeciwko Niemcom. W 1945 r. w Ostrowie Wielkopolskim wzniecili również lokalne powstanie, które skutkowało niezapomnianym sukcesem militarnym. 

Państwo Podziemne

Prowadzenie walki konspiracyjnej podczas II wojny światowej przeciwko okupantowi było trudne, gdyż Niemcy masowo zabijali mieszkańców Ostrowa. Budowane w Wielkopolsce struktury polskiego państwa podziemnego (Okręg Poznań Armii Krajowej) były rozbijane przez Niemców. Chociaż dowodzącym ośrodkiem podziemia w Wielkopolsce był Poznań, dowództwo mieściło się w położonym na południu regionu Ostrowie Wielkopolskim. Powodem były rozstrzeliwania w Poznaniu. W dodatku w opinii lokalnej Armii Krajowej przeniesienie dowództwa na peryferie regionu miało pozwolić przetrwać represje okupanta i umożliwić prowadzenie walki zbrojnej.

Toczące się walki 

Kiedy wreszcie w 1945 roku Niemcy zaczęli się wycofywać na zachód, wielkopolskie oddziały Armii Krajowej, chociaż słabo uzbrojone, zamierzały podjąć walkę. W ten sposób miały zostać zrealizowane założenia „Planu Burza”, czyli występowania wobec wkraczającej Armii Czerwonej w roli gospodarza. Działań tych nie powstrzymał nawet rozkaz gen. Leopolda Okulickiego z 19 stycznia 1945 r. o rozwiązaniu Armii Krajowej.

Wyzwolenie Jarocina i Ostrowa

W styczniu małe oddziały AK atakowały wycofujących się Niemców w Pleszewie i Krotoszynie oraz okolicach Jarocina. Udało się im wyzwolić to drugie miasto. Najbardziej jednak skuteczne były walki w Ostrowie. Przez specjalistów zostały porównane nawet do powstania. 

By okupanci nie rozstrzeliwali mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego, woleli oni zaatakować pierwsi. Bali się, że dojdzie do masowej egzekucji, jak w styczniu 1945 w Kaliszu. Komendant ostrowskiego inspektoratu AK „Drwal” wydał rozkaz ataku, by wyzwolić miasto, nim Niemcy dokonają spustoszenia. Komendant zalecił przy tym, by oddziały nie występowały – przede wszystkim wobec Rosjan – pod nazwą „Armia Krajowa”.

Przejęcie niemieckiego czołgu

21 stycznia nadjechał czołg „Pantera”, który zatrzymał się na wysokości strzelnicy Bractwa Kurkowego. Kiedy Niemcy go opuścili, by szukać paliwa, AK-owcy przepędzili ich ostrzałem. Sytuację wykorzystali żołnierze ostrowskiego Zgrupowania „Lech”, którzy przejęli „Panterę” i po napełnieniu baków – ruszyli do walki. 

Mało kto wie, że był to zaledwie trzeci czołg zdobyty przez AK i wykorzystany bojowo! Wystrzelono z niego 16 pocisków w stronę nadchodzących czołówek wędrującego kotła gen. Walthera Nehringa. Przez to Niemcy wycofali się i wpadli w popłoch. 

Warto wiedzieć, że dokonania oddziałów Armii Krajowej w Ostrowie zostały odnotowane w powojennych niemieckich materiałach historycznych na temat Volkssturmu.