Czy sport to zdrowie?

Sport wyczynowy – zarówno ten tzw. amatorski jak i zawodowy, nie ma nic wspólnego ze zdrowiem i jego utrzymywaniem z wyjątkiem krążących wokół niego haseł marketingowych, które niekiedy nawiązują do tematyki zdrowotnej. Organizmy osób uprawiających sport wyczynowy są traktowane przedmiotowo, jako narzędzia do osiągnięcia celów nadrzędnych, takich jak np: wygrana z przeciwnikiem, lepsze wyniki, widowiskowość dla kibiców, zaspokojenie oczekiwań sponsorów itp. Nikt nie zastanawia się nad utrzymaniem organizmu trenującego w zdrowiu, harmonijnym i wszechstronnym rozwoju, ale nad tym co zrobić aby w określonej dyscyplinie, czy nawet konkurencji był on najlepszy. Ten typ sportu cechuje bardzo wąska specjalizacja, bo wymagania są tak wyśrubowane, że po prostu nie ma czasu na wszechstronnie rozwijający trening. Sport wyczynowy przesiąknięty jest komercją i bardzo często czynniki zewnętrzne, za którymi stoją ci, którzy zarabiają na określonej dyscyplinie, nakreślają kierunek jej rozwoju i sposób rywalizacji, a także to jak należy trenować i na ile poświęcić swój organizm. W związku z tym, wielokrotnie zawodnicy trenują do granic wytrzymałości swoich organizmów, przeciążając je i eksploatując w nadmiarze. Aby człowiek mógł wytrzymać taki stan, sportowi wyczynowemu znacząco pomaga przemysł farmaceutyczny produkujący całą gamę środków „wspomagających”, zarówno postępy jak i odnowę biologiczną. Niestety środki te, nie zawsze działają w zgodzie z organizmem człowieka, a wielokrotnie nie są zgodne z obowiązującym prawem. Nie ma sportu wyczynowego bez całej gamy środków dopingujących, nad którą pracują dwie grupy naukowców, ci co je wykrywają i wpisują na zakazane listy i drudzy, odkrywający nowe substancje i wymyślający sposoby jak zmniejszyć ryzyko ich wykrycia w organizmie zawodnika. Sportowi tego typu niestety towarzyszy wysoka urazowość i jest to zrozumiałe biorąc pod uwagę fakt, że organizmy poddawane są ogromnym przeciążeniom. Sport wyczynowy zazwyczaj uprawiany jest przez pewien okres życia i do określonego „młodego” wieku, a osoby przekraczające 30 lat są już „za stare”, aby rywalizować o trofea. Większość osób uprawiających sport wyczynowy w młodości, w wieku dojrzałym całkowicie porzuca nie tylko swoją dyscyplinę, ale również wszelką aktywność fizyczną. Chciałbym podkreślić, że nie jestem przeciwnikiem sportu wyczynowego, bo jest on wielu trenującym i oglądającym go ludziom potrzebny i dzięki niemu możemy doznawać fantastycznych przeżyć, ale jestem zdecydowanie przeciwny niszczeniu zdrowia młodych ludzi dla uciechy i radości innych. (głodówka Małysza)


Rekreacja fizyczna – którą potocznie określa się jako najzdrowszą i jest często polecana przez lekarzy i dietetyków. Ma bardzo dobre założenia, bo zasadniczym celem, rekreacyjnie uprawianej aktywności ruchowej, powinna być poprawa stanu zdrowia osoby ją trenującej. Nie powinno być pogoni za medalami i wynikami, a głównym wyznacznikiem jej efektywności powinna być poprawa samopoczucia i dobra zabawa. Moim zdaniem problem z rekreacją fizyczną polega jednak na tym, że mało precyzyjnie określa się, co dana osoba powinna trenować, w jakim zakresie, z jakim obciążeniem i w jaki sposób. Również rzadko określa się aktualny poziom wytrenowania i wynikające z niego szczegółowe potrzeby treningowe. Często osoby ją uprawiające wykonują po prostu „ruch dla ruchu”, nie zastanawiając się ani nad jego poprawnością techniczną, ani nad celowością. Drugą, często pojawiającą się kwestią jest nieregularność, z jaką rekreacja fizyczna bywa uprawiana. Mamy do czynienia z wyraźną sezonowością, z nasilonym okresem wiosenno-letnim i wyciszeniem jesienno-zimowym. Taki stan rzeczy powoduje, że nie zawsze rekreację fizyczną można uznać za zdrową. Przypadkowy dobór formy ruchu może powodować utrwalenie się określonej dysfunkcji aparatu ruchu. Zazwyczaj rekreacja fizyczna uprawiana jest w formie dyscypliny ulubionej przez daną osobę, co może być związane z ukierunkowanym rozwojem pewnych cech motorycznych. W efekcie końcowym te mięśnie, które były słabo rozwinięte dotychczas „ śpią” nadal a te, które i tak wiodły prym, rozwijają się. Jako dyscypliny uprawiane rekreacyjnie wybierane są niestety często te, które szczególnie angażują jedną stronę ciała, co przy braku treningu korygującego, kończy się różnego rodzaju wadami postawy i dysfunkcjami ruchowymi. Dla przykładu nie najlepszym wyborem jest, tak często zalecane pływanie, dla osoby, która ma słabe ruchomości kręgosłupa, bo pływanie w jednej pozycji może utrwalać te wady. Bieganie może pogłebić problemy z kolanami u osób z nadwagą i zbyt słabo rozwiniętą wydolnością mięśni nóg. Gra w tenisa ziemnego, koszykówkę czy siatkówkę, nie jest najlepszym rozwiazaniem dla osób ze skrzywieniami bocznymi kręgosłupa. (Zdrowe odżywianie)


Trening dla zdrowia – jest moim zdaniem najzdrowszą formą ruchu. Wymaga on jednak dokładnego, indywidualnego określenia aktualnego poziomu wytrenowania i związanych z tym potrzeb treningowych. Trening powinien być tak dobrany, aby nie przeciążać organizmu, ale stopniowo poprawiać formę fizyczną. Ćwiczenia powinny być ukierunkowane na poprawienie w pierwszej kolejności tych cech motorycznych, które są najgorzej rozwinięte. Powinny one zmierzać do niwelowania tzw „słabych ogniw” w dążeniu do osiągnięcia możliwie najwyższego poziomu wszechstronnego rozwoju. Nie jest to łatwym zadaniem dla początkujących, dlatego podczas opracowywania takiego treningu, najlepiej skorzystać z pomocy doświadczonego trenera, który zdiagnozuje odpowiednie parametry wytrenowania i szczegółowo dobierze zestawy ćwiczeń. Trzeba sobie zdawać sprawę, że to co dla jednego jest dobre i pozytywnie wpływa na organizm, dla innego może okazać się wręcz destrukcyjne. Ćwiczenia dla zdrowia wymagają również ciągłej analizy postępów i wdrażania korygujących zmian. Zaawansowani, którzy bardzo dobrze znają swoje organizmy, wyczuwają intuicyjnie swoje niedociągnięcia i dobre strony. Tym samym jest im znacznie łatwiej ustalić potrzeby treningu dla zdrowia. Chcąc osiągnąć pełnię zdrowia nie można zapominać o właściwej diecie, dostarczajacej wszystkie niezbedne składniki pokarmowe. Z diety tej należy również wykluczyć, albo przynajmniej ograniczyć wszystkie te składniki, które mają zły wpływ na organizm człowieka. Ważnym, jak nie kluczowym elementem, jest również nastawienie psychiczne. Umysł musi być nie tylko odpowiednio przygotowany, ale również powinien czerpać psychiczne korzyści z ćwiczeń, które wykonuje ciało. Niekiedy wymaga to wprowadzenia specjalnego treningu mentalnego. Dobry trener personalny powinien poradzić sobie z właściwym zaplanowaniem i realizacją wszystkich wcześniej opisanych elementów, składających się na trening dla zdrowia, więc najlepiej skorzystać z jego pomocy. Ćwiczenia dla poprawy i zachowania zdrowia nie są wymysłem naszych czasów, a niektóre tego typu systemy takie jak joga, chi-gong, rytuały tybetańskie i wiele innych, są uprawiane z powodzeniem przez ludzi od niepamiętnych czasów. (Czosnek na przeziębienia i grypę)


TrenujZdrowie Jacek Baura
trenujzdrowie.pl