Do końca września każdy ma obowiązek. Za niedopilnowanie grzywna do 5000 zł.

Za niespisanie się grozi grzywna nawet do 5000 złotych. Co ciekawe, znacznie gorsza kara może spotkać tych, którzy nie odpowiedzą na pytania zgodnie z prawdą. Zgodnie z przepisami, grozi nawet więzienie za kłamstwo w spisie powszechnym.

Jak wyjaśnia GUS, spisowi podlegają "osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami na terenie Polski oraz osoby fizyczne niemające miejsca zamieszkania". Podlegają mu także "mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia niebędące mieszkaniami".

Podstawową formą jest samospis w formule online. Można go dokonać bezpiecznie, bez wychodzenia z domu, za pośrednictwem strony spis.gov.pl, gdzie jest dostępna interaktywna aplikacja do uzupełnienia wpisu. Dostępne są tam formularze w języku polskim, angielskim, ukraińskim oraz rosyjskim. Takie rozwiązanie jest wygodne nie tylko ze względu na pandemię, ale również wygodę wypełniania takiego formularza - spisu można dokonać o dowolnej godzinie przez siedem dni w tygodniu.

Jeśli jednak ktoś nie ma internetu albo nie potrafi posługiwać się komputerem, nie jest to problem. Urzędy na taką okoliczność mają obowiązek udostępnić stanowiska do samospisu internetowego, z których takie osoby mogą skorzystać.

Jak przekazał Główny Urząd Statystyczny, spis będzie realizowany następującymi metodami: obowiązkowo, czyli właśnie metodą samospisu internetowego (CAWI) oraz uzupełniająco metodą wywiadu telefonicznego (CATI)oraz metodą wywiadu bezpośredniego (CAPI).

"Po raz pierwszy w historii polskiej statystyki publicznej samospis internetowy będzie obowiązkowy. Oczywiście jeśli ktoś np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność nie będzie się w stanie samospisać, pomogą mu w tym nasi rachmistrze – bezpośrednio i telefonicznie" - podkreśla GUS. Nie trzeba się więc martwić brakiem komputera czy internetu.

Zakres informacji zbieranych w spisie to m.in. charakterystyka demograficzna, aktywność ekonomiczna, poziom wykształcenia, migracje, charakterystyka etniczno-kulturowa czy zasoby mieszkaniowe. W formularzu spisowym nie ma pytań dotyczących zarobków, dochodów czy stanu majątkowego. Dokładna lista pytań dostępna jest w dedykowanej zakładce na stronie spis.gov.pl.

Od jutra Rachmistrzowie ruszają w teren, jak sprawdzić, czy rachmistrzowie faktycznie są rachmistrzami?

Wiele osób może mieć jednak wątpliwości co do wpuszczania osób, które podają się za rachmistrzów. Jest zresztą więcej niż pewne, że część oszustów wykorzysta okazję i zacznie się pod nich podszywać. Jak można sprawdzić, czy rachmistrz faktycznie jest tym, za kogo się podaje?

Po pierwsze – rachmistrz spisowy powinien mieć identyfikator zawierający imię, nazwisko, zdjęcie, numer identyfikatora, nazwę i logo wojewódzkiego biura spisowego i hologram. Na identyfikatorze powinien znaleźć się też podpis osoby, która została upoważniona do jego wystawienia oraz okres ważności identyfikatora.

Osoby, którym sprawdzenie identyfikatora nie wystarczy, mogą zadzwonić na infolinię Spisu Powszechnego – 22 279 99 99. Należy w takim wypadku najpierw wybrać 1, a następnie 2 – czyli sprawdzenie tożsamości rachmistrza. Alternatywnie można też sprawdzić rachmistrza przy pomocy aplikacji na stronie rachmistrz.stat.gov.pl. W razie wątpliwości osoba, którą odwiedził rachmistrz, ma prawo również poprosić policję o pomoc w weryfikacji gościa.