30.09.2016 10:13

110 lat temu poświęcono Konkatedrę, 32 lata temu pomnik

GALERIA

Jednym przypomina monumentalny klasztor, innym potężny, opuszczony zamek, a jeszcze kolejni widzą w nim budowlę godną podziwu i docenienia na arenie światowej. Mowa oczywiście o konkatedrze św. Stanisława Biskupa, zwanej wśród ostrowian „farą”, która jest jedną z najznakomitszych wizytówek regionu. 30 września 1906 roku kościół został poświęcony, od tego wydarzenia minęło 110 lat.

Konkatedra św. Stanisława Biskupa jako druga w Polsce (zaraz po katedrze w Sosnowcu) została zbudowana w stylu neoromańskim. Wzniesiona w latach 1904-1906 jest czteroprzęsłową i trójnawową bazyliką z transeptem. Budynek powstał z inicjatywy ks. Walentego Śmigielskiego, a współfinansowana została z majątku księcia Ferdynanda Radziwiłła. W latach 1875-1909 silnie rozwinął się węzeł komunikacyjny kolei ostrowskiej, a coraz więcej ludzi zaczęło zjeżdżać do Ostrowa, by podjąć pracę i osiedlić się. Stojący na miejscu dzisiejszej konkatedry drewniany kościół św. Stanisława z 1782 r. okazał się stanowczo za mały dla zwiększającej się liczby parafian. Projekt monumentalnej budowli wywodzi się spod ołówka architekta Rogera Sławskiego.

Budowa kościoła wymagała pracy wielu rąk. Teren pod budowę był podmokły, dlatego wylano pod obiekt metrowej grubości płytę betonową, a pod fundamenty wieży wbito 200 pali na głębokość 8 metrów. Masywne fundamenty były stworzone z myślą o przeznaczeniu podziemi na grobowiec rodziny Radziwiłłów. Najbardziej charakterystyczna jest asymetrycznie usytuowana wieża, która osiąga 55 metrów wysokości i jest najwyższym obiektem w mieście. We wnętrzu kościoła wyróżnia się marmurowy ołtarz główny z włoską rzeźbą alabastrową przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz rzeźby anielskie spod dłuta Władysława Marcinkowskiego. Wnętrze ołtarza zdobi polichromia Henryka Jackowskiego-Nostitza z 1929 roku z kwiatowymi motywami ozdobnymi, w które wkomponowane są przedstawienia figuralne.

Nie tylko wnętrze konkatedry budzi podziw. Otoczenie utrzymane jest w dotrzymującym kroku tonie. Przed budynkiem zobaczyć możemy pomnik kardynała Ledóchowskiego z 1984 roku. Wcześniejszy posąg autorstwa Władysława Marcinkowskiego został zniszczony w czasie wojny przez hitlerowców. Drugi z pomników przedstawia papieża Jana Pawła II autorstwa Agnieszki Lisiak. Stanął obok Domu Katolickiego przy konkatedrze w 2011 roku na pamiątkę mszy świętej odprawionej w tym miejscu przez kardynała Karola Wojtyłę 7 listopada 1976 roku. Ustawiony był tu wtedy ołtarz polowy, a w trakcie mszy kazanie wygłosił prymas Polski kardynał Wyszyński. W 2011 roku, w chwili odsłonięcia pomnika, poświęcił go biskup Stanisław Napierała.

Kiedy w roku 1992 powstała diecezja kaliska, kościołowi nadano rangę konkatedry. Dziś mieszkańcy Ostrowa nazywają konkatedrę potocznie „farą”. W styczniu 2007 roku konkatedra decyzją Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu została wpisana do rejestru zabytków. Wizerunek charakterystycznej budowli spotykany jest na wizytówkach i pocztówkach miasta. W 1920 roku słynny poeta Jarosław Iwaszkiewicz o ostrowskiej farze napisał: najładniejszy z kościołów współczesnych, jakie widziałem, szczególnie we środku, biały marmurowy, taki artystycznie wykończony w każdym szczególe, że robi nadzwyczajne wrażenie.