Rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu, w czasie wizyty powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego, który w drodze do Warszawy przybył 26 grudnia do Poznania, owacyjnie witany. Tego samego dnia Paderewski wygłosił przemówienie do swoich rodaków licznie zgromadzonych przed hotelem Bazar. Nazajutrz 27 grudnia swoją paradę wojskową na Świętym Marcinie urządzili Niemcy- zrywano polskie i koalicyjne flagi, napadano na polskie instytucje- doszło do zamieszek, w wyniku których wywiązała się walka, podjęta następnie przez oddziały kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego.

Powstańcy w krótkim czasie opanowali całą Prowincję Poznańską z wyjątkiem jej północnych i południowo-wschodnich obrzeży. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozszerzał na front powstańczy zasady rozejmu w Compiègne z 11 listopada 1918 kończącego I wojnę światową. Było to jedno z czterech, obok powstania wielkopolskiego 1806 roku, powstania sejneńskiego w 1919 roku i II powstania śląskiego w 1920 roku, zwycięskich powstań w dziejach Polski. Pierwsze z polskich powstań z tamtego okresu, obok III powstania śląskiego z 1921 roku, które umożliwiło realizację wszystkich założonych celów.

Iskrą, która zapaliła ten płomień była wizyta naszego wielkiego pianisty, kompozytora Ignacego Paderewskiego, który przejeżdżał przez Poznań jadąc do Warszawy. Zatrzymał się w poznańskim Bazarze. Doprowadziło to do demonstracji Niemców. Polacy odpowiadając na tą demonstrację, właściwie rozpoczęli powstanie zbrojne. Powstanie wielkopolskie było częścią układanki, z której nasi wielcy mężowie stanu i cały naród złożyli niepodległą Polskę.

Nie zapomniano oczywiście o tworzeniu struktur wojskowych, które stanowić miały w przyszłości podstawę rozgrywki militarnej. Działalność taką prowadziła Polska Organizacja Wojskowa zaboru pruskiego, której zadaniem było krzewienie postaw patriotycznych wśród młodzieży. Należy pamiętać, że polscy obywatele państwa niemieckiego odbywali służbę wojskową jako poborowi i brali udział w walkach na frontach I wojny światowej (1914-1918), zdobywając wojenne doświadczenie.

W okresie poprzedzającym wybuch powstania Polacy starali się zdominować formacje porządkowe Służby Straży i Bezpieczeństwa- co się w dużej mierze udało, a także utworzyć Straż Obywatelską (przemianowaną na Straż Ludową). Pozwoliło to na postawienie w stan gotowości bojowej zwartych oddziałów zdolnych do akcji zaczepnych. Wielkopolska stanowi część większego organizmu, jakim była odradzająca się Polska, dlatego podejmowane decyzje konsultowano z Warszawą. Wywalczono granicę zachodnią i przyłączono kolebkę państwowości polskiej, co w kontekście toczących się wówczas rozgrywek kuluarowych i przesuwania chorągiewek na europejskiej mapie wcale nie było takie pewne. Układ sił zakładał kilka wersji rozwiązań dotyczących postanowień, które miały zapaść na wersalskich salonach.

Napisz komentarz

Komentujesz jako: Gość Facebook Zaloguj

---

Jak chcesz się przedstawić?