Kwestie podatkowe związane z IKE

Indywidualne konto emerytalne jest częścią dobrowolnego systemu oszczędzania na przyszłą emeryturę. Zaletą takiego konta jest to, że wpłaty dokonywane na IKE nie są opodatkowane  podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednak by skorzystać z takiej ulgi, trzeba wypłacić środki z IKE dopiero po ukończeniu 60. roku życia lub 55. roku życia, o ile wcześniej będziesz mieć już uprawnienia emerytalne oraz spełnić jeden dodatkowy warunek:

•   dokonać wpłat na IKE przez co najmniej 5 dowolnych lat kalendarzowych albo
•   ponad połowę wartości wpłat na IKE przelać co najmniej 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty.

Nieco inne wymagania dotyczą osób urodzonych:

•   Po 31 grudnia 1945 roku – wystarczy przelewać środki przez minimum 3 dowolne lata kalendarzowe lub ponad połowę wartości wpłat na IKE uzbierać co najmniej 3 lata przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.
•   Między 1 stycznia 1946 roku a 31 grudnia 1968 roku – wystarczy przelewać środki przez minimum 4 dowolne lata kalendarzowe lub ponad połowę wartości wpłat na IKE zgromadzić co najmniej 4 lata przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.

Wybrać zgromadzony na IKE kapitał możesz w formie jednorazowej lub ratalnej. Z tytułu dokonanej wypłaty nie zapłacisz podatku od zysków kapitałowych. Nie oznacza to jednocześnie, że możesz oszczędzać na IKE dowolne kwoty – limit wpłat na IKE wynosi tyle co równowartość 300 proc. przeciętnego prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Na uwagę zasługuje ponadto fakt, że wypłata z IKE nie jest wykazywana w rocznym zeznaniu podatkowym PIT. Nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Rozliczenie podatkowe ulgi na IKZE

O ile oszczędzając w ramach IKE, korzystasz z ulgi w podatku od zysków kapitałowych dopiero przy dokonaniu wypłaty zgromadzonych  środków, o tyle w przypadku IKZE już po pierwszym roku oszczędzania masz możliwość rozliczenia się z fiskusem z wykorzystaniem ulgi podatkowej w PIT na IKZE.

Wpłaty na IKZE podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania, tj.:

•   od dochodu – w przypadku rozliczania PIT-37 i PIT-36 przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych, według dwustopniowej skali podatkowej;
•   od dochodu – w przypadku rozliczania PIT-36L przy opodatkowaniu na zasadach właściwych dla podatku liniowego;
•   od przychodu – w przypadku rozliczenia PIT-28, przy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Odliczenie w ramach ulgi podatkowej na IKZE może być dokonane w kwocie realizowanych wpłat, ale w ramach istniejących przepisów. Żeby skorzystać z ulgi, podatnik musi mieć dowody poświadczające przekazywanie środków na IKZE. Mogą być to np. potwierdzenia przelewów.

Osoby rozliczające w PIT ulgę na IKZE w przypadku deklaracji PIT-37, PIT-36 oraz PIT-28 oprócz ujęcia jej w rozliczeniu, składają na ręce fiskusa załącznik PIT/O.

Ile wynosi limit wpłat na IKZE?

Ulga podatkowa na IKZE pozwala na odliczenie maksymalnie wszystkich składek wpłaconych w ramach limitu, który wynosi:

•   1,2-krotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok podatkowy,
•   1,8-krotności takiego wynagrodzenia, w przypadku oszczędzających prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

W 2022 roku w związku z tym maksymalny limit wpłat na IKZE wynosi:

•   7 106,40 zł w przypadku większości oszczędzających,
•   10 659,60 zł w przypadku przedsiębiorców.

W PIT odliczysz ulgę na IKZE do wysokości wpłat, ale nie może to być więcej niż wskazują limity i nie więcej niż wynosi podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jeśli jest ona mniejsza, mniej odliczysz w ramach ulgi, a pozostała kwota oszczędności nie przechodzi na kolejny rok.