Praca przy komputerze – jakie obowiązki ma pracodawca?

Z danych GUS wynika, że 95,6% przedsiębiorstw działających w Polsce udostępnia do pracy zatrudnionym osobom komputery i posiada stanowiska komputerowe. Dotyczy to nie tylko firm dużych , ale też małych, zatrudniających nawet nie więcej niż 10 pracowników. Pracodawca musi jednak pamiętać, że udostępnianie stanowisk pracy przy komputerze wiąże się z szeregiem obowiązków, które wynikają przede wszystkim z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. nr 148, poz. 973). Poniżej przedstawiamy najważniejsze obowiązki, wynikające z przepisów prawa.

Odpowiednie stanowisko pracy

Kluczową kwestią jest przede wszystkim właściwe przygotowanie miejsca pracy i stanowiska komputerowego. Wiąże się to z jednej strony z koniecznością zapewnienia odpowiedniej przestrzeni, a z drugiej – z zakupem ergonomicznego wyposażenia. Każdy pracownik biurowy musi mieć do swojej dyspozycji co najmniej 2 mkw. wolnej podłogi i 13 m sześc. wolnej objętości pomieszczenia. Wysokość tego pomieszczenia nie powinna być mniejsza niż 3 m (w przypadku pracy nie dłużej niż 4 godziny dziennie może wynosić 2,2 m).

Istotne są także odpowiednie meble i sprzęty na stanowisku komputerowym. Fotel powinien być wyposażony w regulowane siedzisko i podłokietniki. Biurko musi mieć taką wysokość, żeby pracownikowi można było zapewnić odpowiedni kąt patrzenia na monitor (co najmniej 20° w dół, przy czym górna krawędź ekranu nie może znajdować się wyżej niż oczy użytkownika biurka). Odległość pracownika do monitora musi być większa niż 40 cm, natomiast klawiatura powinna zostać umieszczona przynajmniej 10 cm od krawędzi biurka. Na szczęście na rynku można bez problemu znaleźć szeroką gamę foteli i biurek komputerowych renomowanych producentów, takich jak AJ Produkty, co znacznie ułatwia wyposażenie stanowiska komputerowego. Pracodawca musi pamiętać, że takie stanowisko powinno być dostosowane do potrzeb konkretnego użytkownika. Najłatwiej to uzyskać, wybierając nie tylko regulowany fotel, ale również biurko z regulowanym blatem, które można łatwo dostosować do wymiarów danego pracownika. W tym ostatnim przypadku ciekawym rozwiązaniem są biurka od AJ Produkty, których wysokość jest sterowana elektrycznie za pomocą przycisku.

Przerwy w pracy

Wspomniane wyżej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej przewiduje, że pracodawca powinien umożliwić pracownikowi łączenie pracy przy komputerze z innym rodzajem służbowych obowiązków, które nie obciążają wzroku i mogą być wykonywane w pozycji ciała innej niż przyjmowana na stanowisku komputerowym. Często jest to jednak po prostu niemożliwe. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje 5-minutowa przerwa po każdej godzinie pracy przy komputerze wykonywanej ponad 4 godziny dziennie. Każda z tych przerw jest płatna i zaliczana do czasu pracy. Do tego, gdy praca jest wykonywana przez co najmniej 6 godzin na dobę, pracownik ma prawo do 15-minutowej przerwy, która nie łączy się z przerwami 5-minutowymi. Pracodawca musi również zwrócić uwagę na to, że kobietom w ciąży przysługuje 10-minutowa przerwa po każdych 50 minutach pracy przy komputerze.

Zapewnienie okularów korygujących wzrok

Z raportu Instytutu Ochrony Zdrowia wynika, że w co najmniej 38% przypadków pogorszenie widzenia i inne dolegliwości związane z oczami mogą być spowodowane codzienną, wielogodzinną pracą przy komputerze. Problemy z narządem wzroku pracownika przekładają się także na konsekwencje ekonomiczne dla pracodawcy, ponieważ mogą prowadzić do długiej absencji chorobowej zatrudnionej osoby. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej zwraca zatem uwagę na kwestie związane z problemem wzroku osób pracujących przy komputerach. Pracodawca ma obowiązek zapewnić takim pracownikom okulary korygujące wzrok. Podstawą do refundacji kosztów okularów są badania w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej i zalecenie lekarza. Wysokość dofinansowania zakupu okularów jest ustalana przez pracodawcę.

Obowiązki, jakie pracodawca powinien przestrzegać w przypadku organizowania stanowisk pracy przy komputerze, wynikają z przepisów prawa. Jednak stosowanie się do nich leży także w interesie samego pracodawcy. Zapewnienie właściwych warunków pracy sprawia, że zatrudnione osoby lepiej wykonują swoje obowiązki i rzadziej chorują.