Zakaz handlu w niedziele i święta (kalendarz)

Odnośnie zakazu handlu w niedziele, ustawodawca przewidział szereg wyjątków od stosowania ustawy.

Pracownicy, Kodeks pracy
Zgodnie z przepisami handel i wykonywanie czynności związanych z handlem oraz powierzanie pracownikowi, bez względu na formę jego zatrudnienia, handlu w niedziele i święta jest zakazane. Dotyczy to również sytuacji wykonywania czynności bezpośrednio związanych z handlem, magazynowania towarów czy inwentaryzacji.
W związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu pracy 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy do godziny 14,00 pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany. Będzie ono obliczone na takich samych zasadach jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego.
W Kodeksie pracy uchylono art. 1519a, który obecnie określa zakaz pracy w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz ogranicza pracę w placówkach handlowych w niedziele wyłącznie do wykonywania tych prac, które są konieczne ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Od 1 marca 2018 r. obowiązującą w tym zakresie będzie ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.
Stopniowe ograniczanie
Od 1 marca 2018 r. w każdym miesiącu będą dwie niedziele handlowe - pierwsza i ostatnia. Od 1 stycznia 2019 r. będzie to tylko jedna niedziela w miesiącu – ostatnia, a od 2020 r. będzie obowiązywał całkowity zakaz handlu w niedziele.

Wyjątki
W ustawie zamieszczono listę placówek, w których będzie można prowadzić handel w niedziele.
1) na stacjach paliw płynnych;
2) w placówkach, których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
3) w aptekach i punktach aptecznych;
4) w lecznicach dla zwierząt;
5) w placówkach handlujących pamiątkami lub dewocjonaliami;
6) w placówkach handlujących prasą i biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;
7) w placówkach pocztowych;
8) w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym;
9) w placówkach handlowych w hotelach;
10) w placówkach handlowych w obiektach kulturalnych, sportowych, oświatowych, turystycznych i wypoczynkowych;
11) w placówkach handlowych organizowanych na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;
12) w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;
13) w placówkach handlowych na dworcach
14) w centrach pierwszej sprzedaży ryb, w przypadku sprzedaży ryb z burty, w gospodarstwach rybackich, placówkach handlowych zajmujących się odbiorem produktów rybołówstwa i akwakultury oraz handlem takimi produktami;
15) w placówkach handlowych w portach lotniczych;
16) w strefach wolnocłowych;
17) w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;
18) na terenie jednostek penitencjarnych;
19) w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;
20) w sklepach internetowych i na platformach internetowych;
21) w przypadku handlu towarami z automatów;
22) w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia w hurtowniach farmaceutycznych;
24) w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn;
25) w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;
26) w zakładach pogrzebowych;
27) w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;
28) w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;
29) w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;
30) na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;
31) w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 30, w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;
32) w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.
Przepisy ustawy mają zastosowanie do przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wykonujących zarobkową działalność handlową.
Właściciel sklepu będzie mógł otworzyć go w niedzielę, pod warunkiem że sprzedaż będzie prowadził osobiście, „we własnym imieniu i na własny rachunek”.

Kara za złamanie zakazu
Za złamanie zakazu handlu w niedziele grozi kara w wysokości od 1 tys. zł do 100 tys. zł., a przy złośliwym i uporczywym łamaniu przepisów ustawy grozić ma kara ograniczenia wolności.
30 stycznia br. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2018 r.