Olga Tokarczuk i jej "Bieguni"

Olga Tokarczuk i początki kariery literackiej

Olga przyszła na świat 29 stycznia 1962 roku w Sulechowie, położonym w województwie lubuskim. Rodzina przeprowadziła się do Kietrza, gdzie Olga ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. C.K. Norwida. Jest absolwentką Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów pracowała jako psychoterapeutka. Kiedy jej pierwsze utwory literackie stały się rozpoznawalne, zrezygnowała z pracy w zawodzie i przeprowadziła się do Nowej Rudy, gdzie całkowicie poświęciła się pisaniu.

Obecnie swoją codzienność dzieli między Wrocławiem, a Krajanowem położonym niedaleko Nowej Rudy, w Sudetach Środkowych. Krajobraz oraz kultura tych okolic przewija się w kilku jej utworach. Debiut literacki Tokarczuk miał miejsce w 1979 roku na łamach czasopisma „Na przełaj”, gdzie pod pseudonimem Natasza Borodin opublikowała swoje pierwsze opowiadania. Jako powieściopisarka zadebiutowała dopiero w 1993 roku. Ukazała się wówczas powieść „Podróż ludzi Księgi”.

Najważniejsze dzieła literackie Olgi Tokarczuk

Porozmawiajmy o jakiejś książce. Najbardziej znaczące. Pomiędzy nimi:

• "Podróż ludzi Księgi",
• "Prawiek i inne czasy",
• "Dom dzienny, dom nocny"
• i inne prace.

Powieść "Podróż ludzi Księgi" została bardzo dobrze oceniona przez krytykę. Utwór ten jest swojego rodzaju nowoczesną parabolą. Akcja powieści toczy się w XVII wieku we Francji i Hiszpanii. Głównym tematem jest wyprawa po tajemniczą Księgę, w trakcie której na dwoje głównych bohaterów spływa wielka miłość. Dwa lata po debiucie powieściopisarskim ukazała się kolejna powieść Olgi, zatytułowana "E.E". Tym razem akcja osadzona została we Wrocławiu początków XX wieku. Książka opowiada o dojrzewaniu Erny Eltzner, która nagle uzyskuje zdolności mediumiczne i równie szybko je traci.

Jednym z większych sukcesów Tokarczuk okazała się wydana w 1996 roku powieść "Prawiek i inne czasy" oraz wydany dwa lata później "Dom dzienny, dom nocny". Tytułowy Prawiek to mityczna wioska położona w centrum Polski. Jest archetypicznym mikrokosmosem, w którym zgromadziły się wszystkie znane ludzkości radości i smutki. Książka została nominowana do Nagrody Literackiej „Nike”, zdobyła też nagrodę czytelników. Autorka nagrodzona została też Paszportem „Polityki” za rok 1996 i nagrodą Fundacji im. Kościelskich w 1997 roku.

"Prawiek i inne czasy" uznawany jest za szczytowe osiągnięcie współczesnej, polskiej prozy mitograficznej. W nieco innym tonie została napisana kolejna świetna powieść pod tytułem "Dom dzienny, dom nocny". Tak naprawdę określenie powieść jest nie do końca trafione, ponieważ utwór jest hybrydą tekstową, w której autorka zgromadziła różne zarysy fabuły i opowieści, notatki, prywatne zapiski ect.

Tokarczuk przyznała, że "Dom dzienny, dom nocny" to bardzo osobista książka i zarazem najbardziej lokalna. Autorka dużo uwagi poświęciła tu okolicy, w której mieszka na stałe - wsi w Sudetach na pograniczu polsko-czeskim. Po kilku latach przerwy w pisaniu form narracyjnych, Tokarczuk zaspokoiła potrzeby swoich czytelników wydając "Grę na wielu bębenkach". Książka składa się z 19 opowiadań ułożonych w trzy cykle. Pisarka w tradycyjny dla siebie sposób rozwija "ciągi dalsze", wspaniale koloryzuje i ożywia nagie fakty historyczne.

"Bieguni" Olgi Tokarczuk — książka o fenomenie podróży

Jedna z najważniejszych powieści Noblistki ukazała się w pierwszej połowie października 2007 roku. Olga Tokarczuk pracowała nad nią trzy lata. Jak sama przyznała, większość notatek zrobiła w czasie podróży. Powieść została nominowana do Literackiej Nagrody Europy Środkowej ANGELUS, a także nagrodzona Nagrodą Literacką "Nike" 2008. W 2018 roku książka zdobyła prestiżową nagrodę Booker Prize.

„Bieguni” to bynajmniej nie przypadkowy zlepek historii, ale przede wszystkim ściśle zaplanowana konstrukcja odpowiadająca założonemu przez autorkę tematowi. Książka traktuje o podróżach, o nieustannym byciu w drodze i zarazem przedstawia wizję współczesnej kultury oraz swoistą filozofię życia. Tytułowi Bieguni to prawosławna sekta, której członkowie uważali, że Zły ma największą siłę, gdy człowiek stoi w miejscu, a jedynym sposobem ucieczki przed nim jest ciągłe przemieszczanie się. Konstrukcja "Biegunów", złożonych z wielu połączonych ze sobą opowieści, przywodzi na myśl "Dom dzienny, dom nocny".

Fabuła utworu ma formę przeplatających się, na pierwszy rzut oka niepowiązanych ze sobą, wątków. Obok wspomnianego już wcześniej podróżowania, obecny jest także temat pragnienia unieśmiertelnienia człowieka poprzez konserwację jego martwego ciała.

Powieści Olgi Tokarczuk nie należą do najłatwiejszych. Sama autorka przyznaje, że nie jej zdaniem literatura tego typu nie jest dla każdego. Wydawnictwa jednak wychodzą czytelnikom na przeciw, w związku z czym przygotowano powieść „Bieguni” Olgi Tokarczuk w wersji audiobook, czytaną przez samą autorkę oraz najwybitniejszych polskich aktorów.

Olga Tokarczuk w 2018 roku została laureatką Literackiej Nagrody Nobla. Jest 15. kobietą w dotychczasowej historii uhonorowaną tą nagrodą oraz piątą polską laureatką. Szwedzka Akademia przyznała nagrodę naszej pisarce „za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia”. Krytycy literatury twierdzą, że powieściopisarka została doceniona m.in. za uniwersalizm i już dawno jej twórczość powinna znaleźć się w szkolnym kanonie lektur.